|
Netykieta (ang. netiquette, zbitka wyrazowa: net, z ang. 'sieć' i etykieta) – zbiór zasad dotyczących dobrego zachowania w Internecie.Jej celem jest między innymi zachowanie zdrowej przestrzeni komunikacji użytkowników w Internecie. Zasady netykiety wynikają wprost z ogólnych zasad przyzwoitości lub są odzwierciedleniem niemożliwych do ujęcia w standardy ograniczeń technicznych wynikających z natury danej usługi Internetu. Dlatego też, podobnie jak zwykłe zasady zachowania, netykieta nie jest skodyfikowana. Jednak jej naruszanie może się wiązać z negatywnymi konsekwencjami, na przykład odcięciem osoby naruszającej od określonej usługi internetowej. Zalecenia netykiety Dla grup i list dyskusyjnych są to: - zakaz pisania wulgaryzmów; - zakaz spamowania (m.in. wysyłania niechcianych linków do stron); - zakaz wysyłania łańcuszków internetowych; - nakaz zapoznania się z wykazem FAQ przed zadaniem pytania; - stosowanie się do reguł pisania obowiązujących w danej grupie, np. sposób kodowania polskich liter, zasad cytowania, możliwości wysyłania (lub nie) wiadomości formatowanych w HTML-u, możliwości dołączania (lub nie) plików binarnych, co zwykle jest szczegółowo opisane w FAQ danej grupy; - zakaz nadmiernego cross-postowania, czyli wysyłania e-maili lub postów do kilku grup naraz; - zakaz wysyłania listów (e-maili) do wielu osób naraz z jawnymi adresami poczty elektronicznej (stosuje się kopię ukrytą); - zakaz pisania nie na temat (OT – off-topic); - zakaz pisania kilka razy z rzędu (szczególnie restrykcyjnie używany na forach posiadających funkcję edycji postu); - zakaz odpowiadania nad cytowanym fragmentem (top-posting); - zakaz ciągłego pisania wiadomości wielkimi literami; - zakaz nadużywania interpunkcji; - zakaz prowokowania kłótni, czyli trollowania. Dla usług interaktywnych (IRC, komunikatory, czaty, fora dyskusyjne na stronach WWW) są to: - obowiązek korzystania z funkcji "Szukaj" na forach, przed założeniem nowego wątku (na omawiany już temat/problem); - zakaz floodowania; - nakaz zapoznania się z zasadami – FAQ danego kanału/forum/czatu i przestrzeganie zawartych tam zasad szczegółowych; - zakaz nagabywania osób, które sobie tego nie życzą; - zasady dotyczące znaków diakrytycznych – użytkownicy niektórych kanałów IRC nie życzą sobie używania polskich liter, natomiast na forach internetowych pisanie bez polskich znaków diakrytycznych bywa źle widziane; sprawy te regulowane są czasem przez lokalną netykietę lub FAQ, jak np. dla polskiej sieci IRC; - dopuszczalne jest korzystanie z różnych języków na kanałach wielonarodowościowych; - zakaz ciągłego pisania wielkimi literami; - zakaz pisania naprzemiennie wielkich i małych liter (tzw. nowomowa internetowa, poke-pismo); - w dyskusjach, zwłaszcza w Usenecie i na forach internetowych zwraca się po nicku lub imieniu, jeśli rozmówca wyraża na to zgodę. Nigdy samym nazwiskiem. Nie należy się obrażać, jeśli ktoś zwraca się do drugiego użytkownika "per ty", a nie w formie grzecznościowej, i nie należy się obawiać używania takiej bezpośredniej formy; - zakaz nadużywania znaków interpunkcyjnych oraz emotikon. Dodatkowo dla korespondencji elektronicznej (e-mail): - nakaz trzymania się wątku w korespondencji elektronicznej lub cytowanie e-maila (w przypadku braku takiej opcji w skrzynce); - nakaz dopisywania wątku korespondencji pod spodem (głównie dot. e-mail); - zalecenie, by sygnaturka nie miała więcej niż cztery linie (do jej długości nie wlicza się linii poświęconej na delimiter); - przy wysyłce wiadomości do dużej, zwłaszcza nieznającej się grupy osób adresy odbiorców należy umieszczać w polu Ukryte do wiadomości; - zastosowanie zasad języka; - zalecenie, by załączniki o dużym rozmiarze przesyłać za pomocą serwisów chmurowych. Ograniczenia prawne w Polsce Nie należy publikować niezgodnych z prawem treści zdefiniowanych w ustawach: * treści, które naruszają rażąco zasady współżycia społecznego; * treści, za które określono sankcje w kodeksie karnym, a które stanowią: - udział w przestępstwie samobójstwa lub samookaleczenia (art. 151 Kodeksu karnego); - grożenie innym osobom popełnieniem przestępstwa na ich szkodę lub szkodę osoby im najbliższej (art. 190 Kodeksu karnego); - znieważanie lub zniesławianie (art. 212 i 216 Kodeksu karnego); - obrażanie uczuć religijnych (art. 191 Kodeksu karnego); - nawoływanie do popełnienia przestępstwa (art. 255 Kodeksu karnego); - propagowanie totalitarnego ustroju państwa lub nawoływanie do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość (art. 256 Kodeksu karnego); - znieważanie z powodu przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu bezwyznaniowości (art. 257 Kodeksu karnego); * treści, które naruszają dobra osobiste (art. 23 i 24 Kodeksu cywilnego); * treści, za które określono sankcje w innych ustawach, a które: - promują alkohol (art. 21 ust. 1 pkt 3, art. 131 i art. 45² Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi); - przyczyniają się do łamania praw autorskich lub naruszają prawa autorskie lub pokrewne podmiotów trzecich (Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych); - promują środki odurzające, narkotyki (art. 20 i 68 Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii); - ujawniają bez czyjejś wyraźnej zgody dane osobowe (Ogólne rozporządzenie o ochronie danych); - zawierają słowa powszechnie uznane za nieprzyzwoite (art. 141 Kodeksu wykroczeń). |
|